LIÊN BANG XÔ VIẾT TRƯỚC GIỜ SỤP ĐỔ

Tôi đã sống ở Liên xô trong những năm tháng cuối cùng của nhà nước này. Tôi tới LX vào cuối tháng 8 năm 1987. Năm đó mùa hè nhiều mưa và lạnh. Đến hôm trước, hôm sau tôi ra cửa hàng bán đồ cũ trên đại lộ Comxomolskaya mua mộ chiếc áo khoác mặc cho đỡ lạnh. Trên đường về tôi ghé vào một cửa hàng bán thức ăn mua sũa, trứng và bánh mì cho bữa ăn trưa được nấu ngay trong phòng  ngủ. Ấn tượng ngày đầu tiên tới LX hôm ấy là rất thoải mái. Các nhu yếu phẩm hàng ngày trong các cửa hàng ( ở Moscow ) này vẫn khá đầy đủ. So với ở VN đói khổ thiếu thốn mọi thứ thì ở đây vẫn là thiên đường. Chỉ một ngày sau một cô bạn của anh bạn cùng sang Moscow với tôi, người cùng học ở học viện báo chí ở VN với anh bạn này đi xuất khẩu lao động đã bay từ Krasnodar lên để kịp thời'ăn hàng' từ VN sang : quần bò, áo phông cá sấu của Thái, pin điện tử, đồng hồ Seiko của Nhật...Tôi nhớ khoảng 12 giờ đêm anh bạn và tôi đưa cô này về nhà một anh vụ phó học ở trường Đảng để cất món hàng vừa mua. Đây là nơi tá túc của cô những lần lên 'Mat' mua hàng. Khoảng 1 giờ đêm tôi và anh bạn ra về lòng phơi phới về một thế giới no đủ, an toàn, hoàn toàn khác với Hà nội nơi  mình vừa ra đi vài ngày trước....
   Nhưng chỉ vài tháng sau Moscow đã hoàn toàn khác. Một đêm tôi sang chơi nhà anh bạn công tác bên khối SEV gửi anh mang về nhà một ít hàng cứu tế. Tôi ra về lúc 12 giờ đêm lòng không bợn một chút lo ngại nào về sự an toàn. Nhưng , Moscow đã không an toàn như vài thang trước, khi về tới ga metro Park Cultury tôi đã bị một nhóm 3 tên hooligan vây chặn. Chúng đòi tiền, tôi không cho, rồi một thằng kẹp lấy cố tôi nhấc bổng lên, hai thằng còn lại giật túi xách của tôi rồi đi thẳng. Nghĩ lại tôi thấy vẫn còn may. Trong túi xáh chẳng có gì, sự không chống trả bọn hooligan đã cứu mạng tôi. Nếu sự việc trên xảy xa muộn hơn vài tháng nữa có thể tôi đã bị chúng xỉa vài nhát dao vào bụng. Thế giới hooligan phát triển như măng mọc rau mưa rào và độ tàn bạo của chúng cũng tăng nhanh khủng khiếp. 
    Những chiếc mắc ào trong cửa hàng quần áo cũ trên phố Comxomolskaya bây giờ chẳng còn áo mà treo. Các cửa hàng khác, nhất là các cửa hàng thức phẩm chỉ còn lèo tèo vài món hàng và chúng nhanh chóng hết nhẵn sau vài giờ mở cửa. Tất cả những điều tôi vừa kể được thể hiện qua thiên phóng sự ảnh dưới đây của  prophotos-ru :

Phóng sự buồn về ngày tận thế của Liên bang Xô Viết. 1990-1991. Photo của George Steinmentz, Peter Turnley.

Nạn đầu cơ sinh sôi: có những kho thực phẩm đầy ắp hàng.

 
trong khi các cửa hàng thực phẩm trống rỗng.

 

 
và những dòng người xếp hàng dài dằng dặc
 

 
Chỉ còn vài mẩu bánh mì mà người xếp hàng thì vẫn còn nhiều.



 

 

 
Thịt đã hết, chỉ còn rặt xương. Gương mặt gầy guộc và đau khổ của bà cụ cho ta thấy nhiều điều.

 
Cửa hàng chẳng còn gì để bán.

Và người ta bắt đầu rời bỏ đất nước ra đi. Những đám đông chen chúc trước cổng ĐSQ nước ngoài xin thị thực nhập cảnh. 

 

Những cửa hiệu phương Tây xuất hiện. Nơi đây người ta chen chúc xô đẩy nhau, bát nháo như như trong bảo tàng Luvre xung quanh bức tranh"Jhoconda".

 

 Bắt đầu xuất hiện những hợp tác xã đầu tiên.

 

Khắp nơi trên đường phố, trong các chợ người ta bắt đầu bán hàng trao tay mặc dù việc bán hàng như vậy bị đặt ngoài vòng pháp luật. Đó là những thứ người ta xoáy được từ đâu đó. Những chi tiết máy được tháo gỡ từ những cỗ máy trong nhà máy, từ những thứ xoáy được của những tên móc túi, từ những món đồ kỉ niệm của gia đình.... Tôi đã mua được một chiếc đồng hồ để bàn cũ của một bà cụ trong một chợ ở Ođetxa đén nay vẫn chạy tốt..Chỉ thị "Về buôn bán tự do" xuất hiện vào năm 1992.

 

 

Lĩnh vực dịch vụ mới xuất hiện- dịch vụ sex. 





 


 

 

Các cô gái Nga chạy sang phương Tây, châu Á, và châu Phi.



 Perestroika đã ở lại phía sau.



Xuất hiện những nhà lãnh đạo mới, những trào lưu mới.
 


 Những mặt nạ bị vất bỏ, những chiếc túi bị vất bỏ. Người phụ nữ trong ảnh đeo khẩu hiệu " Chúng tôi tin tưởng vào nghị viện của nước Nga. Đó là niềm hi vọng của chúng tôi"




Và không ai biết điều gì đang chờ họ ở phía trước.